Kilo alma-kilo verme gibi kilo kontrolü süreçlerinde tartılmak kontrolü ve motivasyonu sağlamak adına önemli bir yer kaplar. Bu süreçlerde eğer bir diyetisyene gidiliyorsa klinikteki tartılarda yağ oranı, kas oranı, iç yağlanma puanı, obezite oranı gibi parametreler incelenerek vücut kompozisyonu yorumlanır ve süreç böylece sıkı bir kontrolle ilerler. Bunun dışında evdeki tartımlar da bireylerin kendi kendilerini kontrol etmesine yardımcı olur.
Ancak tartılma konusunda çoğu bireyin yaptığı birtakım hatalar mevcut. Bunlar nedir?
- Çok sık tartılmak.
- Yanlış saat dilimlerinde tartılmak
- Yanlış dönemlerde tartılmak
- Farklı tartılarda tartılmak
- Yanlış giysilerle tartılmak
Bunlar ve benzeri hatalar doğru sonucu vermediği gibi, süreç içerisindeki kontrolleri sekteye uğratır, kişinin motivasyonunu olumsuz yönde etkiler ve psikolojik yönden birtakım takıntılar oluşmasına zemin hazırlar. Eksik motivasyonla veya psikolojik tahribatlarla devam edilen süreçten ise verim alınması oldukça güçleşir. Kilo kontrol sürecini doğru ve sağlıklı yönetmek adına tartılma zamanı ve şekli en doğru şekilde yapılmalıdır. Peki doğru tartılma nasıl ve ne zaman olmalı?
- Çok sık tartılınmamalı, minimum haftada bir olacak şekilde tartıya çıkılmalı.
Aynı gün içinde tartılmak, veya gün aşırı tartılmak doğru sonucu yansıtmaz. Bunun nedeni bazı yemeklerden/içeceklerden sonra vücudun su tutması(ödem) ve bu durumda vücuttaki su artışı sonucu tartıda artı bir değer gözükmesidir. Bu anlık değişimleri yanlış yorumlamamak adına haftada bir olacak şekilde tartıya çıkılmalıdır.
- Farklı tartılar kullanılmamalı.
Tek bir tartıya bağlı kalıp ona göre süreci ilerletmek en sağlıklısıdır. Örneğin bir diyetisyene gidiliyorsa sadece onun tartısını kullanılmalı, evde veya eczanede farklı tartılar kullanılmamalı. Bunun nedeni de her tartının değerlerinin diğer tartılara göre az da olsa farklılık göstermesidir.
- Doğru giysilerle tartılınmalı.
Tartıya çıkarken kıyafetlerin, aksesuarların da bir ağırlığı olduğu göz ardı edilmemeli. Toka, saat gibi aksesuarlar çıkarılıp, yeterice hafif giysilerle ve çorapsız tartıya çıkılmalıdır. Hatta eğer ev ortamında tartım yapılıyorsa çamaşırlarla çıkmak en doğrusu olacaktır.
- Gerçeği yansıtmayan dönemlerde tartıya çıkılmamalı.
Tatiller, seyahatler sonrası; sadece fazla yemekten dolayı değil, seyahat sonrası vücudun şişmesi, bağırsakların alışık olmadığı bir otamdan çıkması sonucu yine ödem, şişkinlik gibi durumlar yüzünden tartıda fazla değerler görmek mümkün. Bu durum yine kişinin motivasyonunu düşüreceğinden ve gerçeği yansıtmadığından tatiller, seyahatlar sonrası tartıya mümkünse çıkılmamalı.
Kadınlarda regl/PMS dönemlerinde östrojen, LTH gibi bazı hormonlarının düzeyinin dengesizliği sonucu vücutta su tutulur ve ödem oluşur. Yine bu dönmemlerde de tartılmak doğru olmayacaktır.
- Günün doğru saatlerinde tartıya çıkılmalı.
Gün içerisinde bir şeyler yedikçe karında şişkinlik artar. Tartıdan en doğru şekilde verim almak için gece açlığı sonrası, tuvalete çıktıktan sonra veya gün içerisinde 4 saat açlıkla ve son 1 saat bir şey içmemiş şekilde tartıya çıkılmalıdır.
Diyetisyen Çağla SALUR
